ENGINEERINGNET.BE - Er werden onlangs belangrijke stappen gezet in de voorbereiding van het toekomstige beleid voor het beheer van radioactief afval in België.
Een Europese richtlijn (2011/70/Euratom) verplicht elke lidstaat om een nationaal (regelgevend en organisatorisch) kader te creëren, nationale beleidsmaatregelen in te voeren en een Nationaal Programma op te stellen voor het beheer van alle types van radioactief afval en verbruikte splijtstof.
Die richtlijn werd omgezet in nationale wetgeving door de wet van 3 juni 2014. Deze zomer zal België zijn Nationale Programma indienen bij de Europese Commissie, zoals de richtlijn het voorschrijft.
De basis voor het Nationale Programma werd gelegd in het referentiekader van NIRAS.
In dat document beschrijft NIRAS hoe ze het langetermijnbeheer van de huidige afvalstromen (het laag- en middelactieve kortlevende afval (categorie A-afval)) en het hoogactieve en/of langlevende afval (categorieën B&C-afval) – gestructureerd aanpakt.
Tegelijk geeft NIRAS aan dat ze zich voorbereidt op het beheer van specifieke materialen die in de toekomst mogelijk als radioactief afval zullen worden beschouwd.
Het gaat dan om bepaalde radiumhoudende radioactieve materialen en eventueel over NORM-stoffen (Naturally Occurring Radioactive Materials of natuurlijke radioactieve stoffen) die het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) als radioactief afval zou beschouwen.
Het Belgische categorie A-afval zal geborgen worden in een oppervlaktebergingsinstallatie in het Kempische Dessel. NIRAS heeft de vergunningsaanvraag voor de bouw en de exploitatie van die installatie begin 2013 ingediend bij het FANC.
Over die vergunning loopt momenteel een intensief proces van vraag en antwoord tussen het FANC en NIRAS.
Op het terrein waar de bergingsinstallatie zal worden gebouwd, liet NIRAS intussen een kade en een ontsluitingsweg aanleggen voor de toekomstige aanvoer van materialen en grondstoffen. NIRAS bereidt bovendien de bouw van de bergingsinstallatie en van het communicatieparcours verder voor.
NIRAS zal beleidsbeslissing vragen met betrekking tot het beheer op lange termijn van het afval van de categorieën B en C.
België voert al veertig jaar onderzoek naar geologische berging van het afval van de categorieën B en C. Dit wetenschappelijke onderzoek, dat plaatsvindt in een internationale context, speelt zich voornamelijk af in het ondergrondse laboratorium HADES in Mol.
NIRAS heeft de beheeroplossing van geologische berging zeer grondig bestudeerd en heeft ze in 2011 aanbevolen in haar Afvalplan. Toch heeft ons land hierover tot nu toe geen beleidsbeslissing genomen.
Op 20 maart 2015, aan de vooravond van de internationale Clay Conference met topexperts die NIRAS organiseerde in Brussel, kreeg de directeur-generaal van NIRAS het mandaat van haar raad van bestuur om de Belgische regering een beleidsbeslissing over geologische berging in weinig verharde klei te vragen.
Die stap stemt volledig overeen met de wet van 3 juni 2014. Intussen blijft het wetenschappelijke onderzoek doorlopen, ook na de beleidsbeslissing, en wordt de kennis verder verfijnd.
Zodra de beleidsbeslissing er is, zal NIRAS ook werk maken van een maatschappelijk besluitvormingsproces.
Behalve het beheer op lange termijn staat NIRAS ook in voor het beheer van radioactief afval op korte en middellange termijn.
Ze heeft een gecertificeerd afvalbeheersysteem ontwikkeld dat de acceptatie, het transport, de verwerking/conditionering en de tussentijdse opslag van het radioactieve afval regelt.
