Download het artikel in 
ENGINEERINGNET.BE - Zij lieten hun licht schijnen over actuele thema's zoals de moeilijkheden voor bedrijven om ingenieurs aan te trekken, terwijl er toch ook nog altijd zijn die geen werk vinden.
De kloof tussen de schoolbanken en de eerste professionele ervaringen, de samenwerking met de universiteiten, de risico's op een brain-drain en de rol die ingenieurs kunnen spelen in de broodnodige innovatie.
Leggen bedrijven de lat niet te hoog door van ingenieurs behalve technische kennis ook een massa andere skills te verwachten? Creëren ze daardoor hun eigen schaarste?
André Van Damme: Ik denk niet dat we de lat te hoog leggen. Integendeel zelfs, want ik stel jammer genoeg vast dat kandidaten de basisberekeningen, die voor mijn generatie evident waren, lang niet meer altijd onder de knie hebben. Heeft dat met de algemene tijdsgeest te maken?
Met het feit dat in de opleiding ook andere accenten worden gelegd? De lat rond die basiskennis ligt eigenlijk al lager dan vroeger. En dat in onze organisaties vandaag van alle medewerkers businesskennis wordt verwacht, staat als een paal boven water.
Iedereen moet ook communicatief zijn, leerbereidheid aan de dag leggen, betrokkenheid tonen en een stukje intrapreneurship uitdragen. Ik kan me inderdaad indenken dat dan de indruk ontstaat dat de lat hoog ligt, maar dat is gewoon om te proberen een antwoord te vinden op de tijdsgeest.
Vergeet ook niet dat steeds meer studenten langer studeren en doctoreren. Dan liggen de eisen vanzelf hoger, zeker op het vlak van de niet-technische skills.
Kathleen Dupont: Dat blijkt volgens mij ook overduidelijk uit de cijfers van de VDAB. Er wordt nu een pak meer verwacht van startende ingenieurs dan pakweg een drietal jaar geleden.
Wilson De Pril: Ik ben er zo goed als zeker van dat de 2 elementen 'vaardigheden' en 'houding' die naast 'kennis' deel uitmaken van de competentie, vaak oorzaak zijn van een moeilijke inzetbaarheid op de arbeidsmarkt. We kunnen dit oplossen door het onderwijs en het bedrijfsleven beter te laten samenwerken en dit vanaf een vroeg stadium.
Alex Massoels: Het is niet omdat meer aandacht wordt gevraagd voor betrokkenheid dat dit moet betekenen dat de basiskennis achteruit gaat. Hoe dan ook, lijkt het mij irrealistisch alles van het onderwijs te verwachten.
Zoals uit de woorden van André Van Damme blijkt, is het altijd zo geweest dat afgestudeerden wat tijd nodig hebben om hun draai te vinden. We mogen dus niet verlangen dat ze zomaar alle competenties onder de knie hebben. Bij Electrabel besteden wij daarom heel veel tijd en aandacht aan opleiding.
En ik veronderstel dat dit bij de andere bedrijven rond de tafel niet anders is.
André Ghysens: Uiteraard. Zeker als je rond specifieke projecten werkt, zoals bij ons de Ariane 6, dan kan je niet verwachten dat de jonge ingenieurs die daaraan meewerken voldoende kennis hebben. Die specifieke kennis gaan wij dan ook regelmatig in het buitenland halen.
Dat neemt niet weg dat opleiding voor een groot stuk 'on the spot' moet gebeuren. Dat is ook nog om een andere reden belangrijk: straks verdwijnt uit heel veel organisaties een hele hoop kennis omdat heel wat ingenieurs met pensioen gaan. Het is belangrijk dat zij die kennis doorgeven.
Bruno Monteyne: Een ander element dat heel belangrijk is. Er moet een natuurlijke klik zijn met de bedrijfscultuur. Als de persoonlijkheid van een kandidaat en de cultuur van een organisatie echt niet bij elkaar passen, dan ontstaan hoe dan ook frustraties en dan kan er van echte betrokkenheid bij de job eigenlijk geen sprake zijn.
In dit verband merk ik bijvoorbeeld dat kandidaten toch niet altijd goed beseffen wat de jobs in het buitenland die wij vaak aanbieden, precies inhouden.
André Van Damme: Dat heeft met perceptie te maken. En op dat vlak valt ook nog wel één en ander te zeggen. Er wordt weinig gedaan om de perceptie rond de vele mogelijkheden voor ingenieurs bij te stellen. En dat geldt eigenlijk voor ondernemerschap in het algemeen.
Bij herstructureringen en sluitingen komen de kranten papier te kort om hun meest sensationele titels te gebruiken. Wij hebben bij Umicore 500 mensen aangeworven en dat kon, behalve op enkele minuutjes in 'Iedereen beroemd' op geen enkele media-aandacht rekenen.
Ik wil maar zeggen dat de perceptie die van ingenieurs en van hun functies bestaat, er ook niet altijd toe bijdraagt dat ze in de rij staan aan te schuiven.
Nog even terug naar die betrokkenheid. Is die nu dan al niet aan het afkalven bij jonge afgestudeerden? En is het ook niet zo dat die automatisch vermindert, omdat er steeds meer met projecten wordt gewerkt en dat er dus meer freelancers worden ingeschakeld?
Jochen Bultinck: Dat er veel kandidaten zijn die bij hun eerste vraag al willen weten wat ze kunnen verdienen, is volgens mij overdreven.
Ze weten ondertussen ook zelf dat dit geen goede binnenkomer is. Anderzijds stel ik toch ook vast dat het voor steeds meer jongeren moeilijk wordt als ze horen dat ze in het weekend zullen moeten werken. Bij Infrabel is dat nu eenmaal vaak het geval.
Ken Peeters: Ik denk dat het, zoals bij alles, moeilijk is om te veralgemenen. Het is inderdaad zo dat ingenieurs een onmisbare schakel zijn voor groei in veel bedrijven. Het klopt dat een gezonde portie ondernemerschap aanwezig dient te zijn bij de ingenieurs…
Maar ik stel ook vast dat starters of veel kandidaten meteen de ambitie hebben om ingezet te worden op grootse projecten. Vaak ontbreekt het hen echter aan specifieke ervaring binnen de sector, het bedrijf of (gewoon) algemeen… Kortom: naast ambitie, ondernemerschap zijn geduld en een zekere ervaring (brede zin van het woord) ook noodzakelijk.
Kathleen Dupont: Ik hoor ook verhalen over freelancers en een flexibele schil bij organisaties, maar een en ander loopt bij ons lang niet zo'n vaart als in Nederland dat erom bekend staat dat de zzp'ers (zelfstandigen zonder personeel) een zeer hoge vlucht hebben genomen.
Hoe dan ook, ook wie als freelancer werkt, moet zich inderdaad, zoals Bruno Monteyne zegt, aanpassen aan de cultuur van het bedrijf waarvoor hij een opdracht uitvoert.
André Ghysens: De jongeren die nu op de arbeidsmarkt komen, zijn gewoon geraakt aan heel andere ritmes. Bij Sabca schrikken ze er niet voor terug om het hele weekend te komen of tot 's avonds laat, maar dan niet omdat het door ons wordt opgelegd, maar gewoon omdat het in hun kraam past.
Hun work-lifebalans is belangrijk, maar als ze vrijheid krijgen, dan leggen velen wel een grote betrokkenheid aan de dag.
59% van de bedrijven die deelnamen aan het onderzoek verwacht een groei van hun ingenieurspopulatie in 2015. Bovendien zijn er vervangingen op til als gevolg van verloop (42%) of van de
pensioneringsgolf (37%).
Op de foto:
Kathleen Dupont, USG Engineering Professionals
