ENGINEERINGNET.NL - Met de telescoop kan het publiek bij de Oude Sterrewacht van de Universiteit Leiden de zon binnenkort in detail bekijken.
Bij de onthulling van de kijker, eerder in september, liet de zonnekijker het aanwezige publiek al haarscherp drie zonnevlekken zien.
Hoewel de kijker nu al goed werkt, kunnen bezoekers de de projectie nog even niet zien. Er moeten nog een paar kinderziektes verholpen worden. Vanaf 18 oktober, het begin van de herfstvakantie, is de zonnetelescoop klaar voor het publiek.
De crowdfundingsactie heeft een unieke samenwerking mogelijk gemaakt waarin de Werkgroep Leidse Sterrewacht en de Leidse Instrumentmakers School weer een heliostaat konden bouwen.
Het beeld van de zon wordt met de heliostaat op een wand geprojecteerd in de kelder van het Leidse observatorium. Dat projecteren is noodzakelijk, omdat het niet mogelijk is met het blote oog, en zeker niet via een telescoop, rechtstreeks in de zon te kijken. Dat kan leiden tot blindheid.
Maar het geprojecteerde beeld is wel veilig om naar te kijken. Er is een ingewikkelde, voor Nederland unieke constructie gemaakt om het licht van de zon in de kelder van het gebouw te krijgen.
Hiervoor is op het dak een gemotoriseerd mechaniek gebouwd dat de zon met spiegels volgt. Via deze spiegels komt het licht via een twaalf meter lange buis naar beneden in de kelder terecht. Hier staat de zonnetelescoop die een doorsnede heeft van 2,5 meter. De telescoop vergroot het beeld van de zon een paar honderd keer en projecteert het op de keldermuur.
Het is voor het eerst in 68 jaar dat er weer een nieuwe telescoop in de Oude Sterrewacht werd gebouwd. Het is bijzonder dat de zon de enige ster is die in detail bestudeerd kan worden. Vaak vertoont de zon zonnevlekken: donkere gebieden op het oppervlak van de zon die meedraaien met de zon.
Vandaag de dag zijn de telescoopwaarnemingen aan zonnevlekken intensiever dan ooit. Niet alleen omdat het niet duidelijk is hoe deze vlekken precies gevormd worden, maar ook omdat zonnevlekken kunnen leiden tot zonnevlammen en zonnestormen, die van invloed zijn op het leven op aarde.
Deze explosies op de zon kunnen de satellietnavigatie van onze auto’s platleggen, het vliegverkeer ontregelen, en zelfs het elektriciteitsnet overbelasten.
