ENGINEERINGNET-BE - In dit deel gaan we in op de vraag of onderzoek naar vierde generatie nucleaire systemen en demo-plants eigenlijk wel samengaan. Hierbij besteden we aandacht aan Roemenië (Alfred) en België (Myrrha).
Vloeibaar metaalgekoelde reactoren spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van een vierde generatie nucleaire systemen. Niet alleen maken ze efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen maar ze verminderen ook het volume en de levensduur van kernafval. Vloeibaar lood, lood-bismutlegeringen en vloeibaar natrium zijn kandidaten voor het koelen van dergelijke reactoren.
Eerder al, in de jaren zeventig en tachtig, gebruikten Russische onderzeeërs koeling door vloeibaar lood-bismut. De initiatiefnemers van het Europese project Alfred (Advanced Lead Fast Reactor European Demonstrator) zijn ervan overtuigd dat de lead fast reactor-technologie (LFR) op relatief korte termijn de mogelijkheid biedt om commercieel levensvatbare, op LFR gebaseerde kleine modulaire of grote reactoren in te zetten.
Daarom willen ze in Roemenië een Europese LFR-demonstrator bouwen. Ze zijn ook van plan deze reactor voor onderzoek te gebruiken. Voor Roemenië is dit een belangrijk project, omdat de politieke opinie er een belangrijke rol weggelegd ziet voor de nucleaire sector in de energietransitie vanaf 2030.
Alfred
Als strategische stimulans kan Alfred ook helpen om de braindrain waaraan het land momenteel lijdt te stoppen. Volgens de prognoses kan de reactor over zo’n vijftien jaar gereed zijn. "We hebben 68 Roemeense bedrijven geïdentificeerd met competenties om in dit project samen te werken", zei Teodor Chirica (Roemeens nucleair Forum Romatom).
"42 van hen toonden al interesse. Vandaag werken er 11.000 mensen in de nucleaire industrie in ons land. We kunnen dit aantal optrekken met nog eens 8.000 nieuwe banen, voornamelijk in de bouw.”
Myrrha
In België zal lood-bismutkoeling worden gebruikt door Myrrha (Multifunctionele hYbrid Research Reactor voor hightech-toepassingen). Beide projecten hebben verschillende besturingsomgevingen.
Alfred gebruikt zo puur mogelijk lood bij 480°C terwijl Myrrha een legering van lood en bismut bij 320°C aanwendt. Deze legering is een eutectium. Het smeltpunt van dit eutectium is lager dan de smeltpunten van beide componenten afzonderlijk.
Myrrha wordt het eerste prototype van een kernreactor, aangedreven door een deeltjesversneller. Dit verbetert de veiligheid, omdat de massa van het splijtingsmateriaal subkritisch is en de kettingreactie onmiddellijk stopt zodra het ‘gaspedaal’ wordt losgelaten. De eerste delen van Myrrha, de deeltjesversneller en de bestralingsstations, zouden in 2026 operationeel moeten zijn, de volledige installatie in 2033.
Voorzichtig zijn
Alfred kondigde aan dat het open staat voor samenwerking met Amerika en met China. Hamid Aït Abderrahim, projectdirecteur van Myrrha, gaf hier tijdens een conferentie-workshop kritiek op. "We moeten heel voorzichtig zijn bij het verlenen van vrije toegang tot kennis die we met Europese en nationale financiering ontwikkelden.
We moeten ook heel voorzichtig zijn met China. Zodra een technologie een industrieel niveau bereikt, kan China veel sneller vooruit dan wij dat kunnen. Kijk wat er is gebeurd met fotovoltaïsche panelen. We hebben veel overheidsgeld uitgegeven aan subsidies, maar sinds de markt matuur, worden de meeste panelen uit China geïmporteerd."
Aït Abderrahim maakt zich ook zorgen over het dubbele gebruik van een reactor voor onderzoek en demonstratie. "Een onderzoeksreactor zoals Myrrha is specifiek ontworpen voor onderzoek, met een grote flexibiliteit in werking.
Hij kan ook medische isotopen produceren. Maar wanneer je een reactor ontwerpt om de efficiënte productie van elektriciteit aan te tonen, moet dat ook het uiteindelijke doel zijn van uw optimalisatie-inspanningen."
(Koen Mortelmans)
Link naar deel 1 van deze artikelenreeks
Link naar deel 2 van deze artikelenreeks
Link naar deel 3 van deze artikelenreeks
Link naar deel 4 van deze artikelenreeks
Link naar deel 5 van deze artikelenreeks
