ENGINEERINGNET -- Met deze Zuid-Amerikaanse plant kunnen Zuid-Amerikaanse bodems, die vervuild zijn met de zware metalen zink en cadmium, gereinigd worden.
Gebruik van inheemse planten heeft daarbij sterke voorkeur boven uitheemse planten, om het risico op een plaag te vermijden. De gevonden plant, Gomphrena claussenii, groeit graag op vervuilde grond bij zinkmijnen en neemt veel zware metalen op in de bladeren en stengels. Daardoor lijkt de plant heel geschikt voor het reinigen van de bodem.
Over de hele wereld komen bodems voor die, veelal door menselijke activiteit, vervuild zijn met zware metalen. Met name cadmium is erg schadelijk voor mens en dier en kan bij hoge concentraties leiden tot kanker.
Door op die stukken grond planten te telen die veel zware metalen opnemen, en die planten gecontroleerd af te voeren, kan de vervuilde bodem gereinigd worden. Dit wordt "fytoremediatie" genoemd.
Belangrijke voorwaarde is wel dat de gebruikte planten op de vervuilde gronden goed kunnen groeien, en dus niet door de zware metalen vergiftigd worden.
De onderzoekers, geleid door Mina T. Villafort Carvalho van de Nederlandse Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR, ontdekten in de buurt van een zinkmijn in de staat Minas Gerais in Brazilië veel planten van de soort Gomphrena claussenii. Ze onderzochten de planten in de kas, waarbij ze de planten vergeleken met een nauw verwante soort: Gomphrena elegans.
Carvalho: "Onze eerste vraag was of de claussenii-planten inderdaad geen last hebben van hoge concetraties van zware metalen. De claussenii-planten bleken inderdaad hard te groeien, terwijl de elegans-planten bij hoge concentraties zink en cadmium helemaal wegkwijnden."
Van de twee plantensoorten bleken de claussenii-planten ook het beste in staat om zink en cadmium op te nemen: tot dertig keer meer zink en tot twintig keer meer cadmium dan de elegans-planten. De bladeren van de planten bevatten bijna 1% zink en ruim 0.1% cadmium.
De claussenii-planten slaan de zware metalen in vergelijking met de elegans-planten naar verhouding meer in de bladeren en stengels op, en minder in de wortels. Carvalho: "Dat is belangrijk, omdat alleen de bladeren en stengels geoogst kunnen worden. Bij het afvoeren van de claussenii-planten verdwijnt er dus de grootste hoeveelheid zink en cadmium."
Als de concentraties zware metalen in de Gomphrena claussenii planten vergeleken worden met die van ándere planten die geschikt zijn voor het reinigen van vervuilde gronden, bijvoorbeeld in Europa, dan komt Gomphrena claussenii niet als allerbeste uit de bus.
Maar de plant is een harde groeier: hij maakt veel meer biomassa dan alle andere zink of cadmium opnemende planten. Daardoor haalt Gomphrena claussenii per plant toch veel meer metaal uit de grond.
Onderzoekers schatten dat verwijdering van ca. 5-15 kg Cd per hectare per jaar binnen de mogelijkheden ligt. Daarmee zouden veel verontreinigingen binnen 5 jaar tot beneden de norm gebracht kunnen worden.
Volgens de onderzoekers loont het daarom om in Zuid-Amerika in de praktijk onderzoek te doen naar de reinigende werking van Gomphrena claussenii. Daarnaast zou verder onderzoek inzicht kunnen geven in het mechanisme waarmee de plant de zware metalen opneemt zonder dat de plant zichzelf vergiftigt.
(GL) (bron en foto: Wageningen UR)
