ENGINEERINGNET.BE - De invoering van een nieuwe machineveiligheidsnorm is altijd een vervelende taak om te managen. Vooral als het een update van een bestaande norm betreft.
De introductie van de nieuwe internationale norm (EN) ISO 14119 biedt echter een belangrijke verduidelijking omdat deze niet alleen betrekking heeft op nieuwe technologie, maar ook nuttige informatie bevat over de praktische toepassing van in de norm genoemde maatregelen.
Deze nieuwe veiligheidsnorm biedt fabrikanten, machinebouwers en systeemintegratoren een duidelijke leidraad om te voldoen aan hun verplichting om machine-operators een veilige werkomgeving te bieden. Daarnaast worden tegelijkertijd machinestilstand en productieverlies voorkomen.
De nieuwe norm (EN) ISO 14119 ‘Blokkeerinrichtingen gekoppeld aan afschermingen – Grondbeginselen voor Ontwerp en Selectie’ is in augustus 2013 goedgekeurd en zal, na een overgangsperiode van 18 maanden de norm EN 1088 / ISO 14119:1998 vervangen.
In januari 2015 is het dus zover, het is dus zaak om de komende maanden vertrouwd te raken met deze nieuwe norm. Want alhoewel deze geen betrekking heeft op bestaande installaties, zullen er stappen ondernomen moeten worden op het gebied van testen, onderhoud en vervanging van componenten.
Iedereen die betrokken is bij het ontwerpen van nieuwe machines zal met deze nieuwe norm te maken krijgen. Zij zullen merken dat deze in verhouding tot de voorgaande norm duidelijker is en een eenvoudiger productselectie mogelijk maakt.
Bij het samenstellen van de nieuwe norm zijn onderwerpen, die in de oude norm voor verwarring zorgden, opnieuw en beter geformuleerd. Zo was in de oude norm onduidelijk hoe groot de veilige minimumafstand moest zijn tussen gevarenzone en afscherming. Dit staat in de nieuwe norm een stuk duidelijker beschreven.
ISO Technisch Rapport
Bij toepassing van meerdere apparaten met in serie geschakelde spanningsvrije contacten als onderdeel van het veiligheidssysteem, kunnen elektromechanische contacten leiden tot onvoorziene resets vanuit een foutsituatie.
Dit fenomeen staat bekend als foutmaskering of schaduweffect. Op termijn zal er een gedetailleerd ISO Technisch Rapport over dit onderwerp worden gepubliceerd.
In de tussentijd biedt de nieuwe norm houvast voor diagnostische mogelijkheden (Diagnostic Coverage/DC) en hoe respectievelijk de Performance Levels (PL) of Safety Integraty Levels (SIL) geïnterpreteerd moeten worden bij het berekenen van deze parameters in het kader van de normen (EN) ISO 13849 of IEC 62061.
Er wordt reikhalzend uitgezien naar het ISO Technisch Rapport in deze, omdat dit in een aantal situaties namelijk kan leiden tot positieve veranderingen. Daar waar elektromechanische contacten in serie zijn geschakeld, is het bijvoorbeeld algemeen bekend dat zestig procent DC en PLd bereikbaar zijn, maar niet PLe.
Als de beperking voor PLe en het bepalen van DC wordt zoals verwacht, dan zullen sommige systemen die nu zestig procent DC en PLd realiseren op den duur worden beschouwd alsof ze nul procent en PLc realiseren.
Alhoewel we dit zullen moeten afwachten, is het belangrijk te letten op de komst van het Technische Rapport omdat dan duidelijk zal worden of en zo ja welke actie vereist is. Dit geldt overigens alleen voor blokkeerinrichtingen met eenvoudige, in serie geschakelde, spanningsvrije contacten.
Blokkeerinrichtingen met geïntegreerde zelfmonitoringfuncties (zoals bijvoorbeeld bij de contactloze SensaGuard RFID schakelaars) vallen hier buiten, want zelfs wanneer deze in serie zijn geschakeld voldoen ze nog aan de PLe-classificatie.
Het is belangrijk om te voorkomen dat een enkele mechanische fout kan leiden tot verlies van de veiligheidsfunctie. De norm verduidelijkt de beperkingen die leiden tot een maximale PLd-waarde in geval van een enkelvoudige fout door de afhankelijkheid van blokkeerinrichtingen bij gebruik van technieken die tot foutuitsluiting leiden.
Door het gebruik van tweekanaals, contactloze/aanrakingsvrije blokkeertechnologie, zoals we kunnen zien bij de systemen Rockwell Automation SensaGuard en TLSZ-GD2, kan een PLe-veiligheidsniveau worden bereikt. De installatie hoeft daarbij niet te voldoen aan de genoemde overwegingen van foutuitsluiting.
Vergrendeling
Wanneer blokkeerinrichtingen bij niet intensief gebruik worden toegepast op afschermingen en fouten alleen worden gedetecteerd bij ad-hoc openen en sluiten, wordt in de norm duidelijk vermeld dat de frequentie waarmee functionele tests moeten worden uitgevoerd een maand bedraagt voor PLe-niveaus en minimaal één keer per 12 maanden voor PLd-niveaus.
De norm beschrijft ook specifieke maatregelen om te voorkomen dat blokkeerinrichtingen onklaar kunnen worden gemaakt, inclusief het gebruik van gecodeerde high level systemen zoals de contactloze SensaGuard schakelaars.
Blokkeerinrichtingen worden meestal gezien als een veiligheidsvoorziening met een enkelvoudig doel. Maar in feite zijn bij veiligheidsdeuren ook deurpositiemonitoring- en -vergrendelfuncties mogelijk, waarbij elke functie een andere PL vereist.
De nieuwe norm moedigt ons aan om van deze opties gebruik te maken en erkent ook bidirectionele vergendelingstechnieken (Power-to-Lock en Power-to-Release) in combinatie met elektromagnetische vergrendeling.
Spanningsuitval kan tot deactivering van het deurslot leiden. Daarom onderstreept de nieuwe norm dat veiligheidsniveaus gelijkwaardig aan principes als Power-to-Release of bidirectionele vergrendeling toegepast moeten worden.
En dat in bepaalde installaties moet worden afgezien van het gebruik van Power-to-Lock systemen.
Wanneer het blokkeermechanisme een ontgrendelingsmogelijkheid heeft, is het nu essentieel dat wanneer een hulpsysteem wordt toegepast, dit het gebruik van een apart gereedschap vereist. Dit geldt dan ook voor het resetten, waarbij eveneens apart gereedschap of een adequaat bedieningssysteem gebruikt moet worden.
Ontsnappen uit de afgeschermde ruimte moet mogelijk zijn zonder speciaal gereedschap. Hetzelfde geldt voor het openen in noodgevallen, waarna het resetten weer specifiek gereedschap of een adequaat controlesysteem vereist.
Er is nu in de norm sprake van een houdkrachttest voor sloten met een veiligheidscoëfficiënt van 130 procent tezamen met een richtlijn voor de maximale statische kracht die een persoon kan uitoefenen op de veiligheidsdeur.
De huidige beschrijving geeft meer duidelijkheid bij de productkeuze cq. het construeren van beveiligingsdeuren.
Samengevat geeft de nieuwe norm enerzijds een aantal praktische adviezen en worden anderzijds aspecten die in de oude norm onduidelijk waren nu beter verklaard. Kern van de nieuwe regelgeving is bovenal de zekerstelling van de veiligheid van personen.
Direct gevolg van een optimaal veilige manier van werken is echter ook dat hierdoor stilstandtijd, productieverlies en imagoschade als gevolg van onveilige situaties worden geminimaliseerd. Gebruikmaking van de principes, zoals deze zijn vastgelegd in de nieuwe norm, is eenvoudiger gemaakt.
De norm is namelijk aangevuld met eigentijdse technologie en er wordt rekening gehouden met het feit dat veiligheid in het ontwerpstadium wordt vertaald naar de werkomgeving, best practice voor alle betrokkenen in een veilige productiewereld.
Een uitgebreide ‘white paper’ over (EN) ISO 14119 kan via deze link zonder kosten worden gedownload.
Over Rockwell Automation
Rockwell Automation, 's werelds grootste bedrijf gericht op industriële automatisering en informatie, maakt haar klanten productiever en de wereld duurzamer. Het hoofdkantoor is gevestigd in Milwaukee, Wisconsin. Rockwell Automation heeft meer dan 22.000 werknemers in dienst die klanten in meer dan 80 landen bedienen.
Voor meer informatie:
Rockwell Automation Nederland
Rivium Promenade 160
NL- 2909 LM, Capelle aan den IJssel
Rockwell Automation België
De kleetlaan 12A
B-1831 Diegem
NoX PR & Content
Bericht van de redactie: dit is een ingezonden mededeling, die mogelijk niet vrij is van commerciële invloeden. De verantwoordelijkheid voor de verstrekte technische en andere gegevens berust volledig bij de vermelde leverancier of fabrikant.
