10,6 miljoen euro voor innovatieve aanpak van hersenkanker

Een Nederlands onderzoeksteam ontwikkelt enzym-achtige moleculaire katalysatoren die in tumorweefsel zelf kankermedicijnen produceren, voor de bestrijding van de nu nog dodelijke tumor glioblastoom.

Trefwoorden: #hersen, #kanker, #katalysator, #medicijn, #onderzoek

Lees verder

research

( Foto: Cat4CanCenter )

ENGINEERINGNET.BE - Glioblastoomcellen ontwikkelen snel resistentie tegen medicijnen, waardoor zelfs immuuntherapie faalt.

Het Cat4CanCenter project kiest daarom voor een nieuwe aanpak om uit deze impasse te komen. Partners zijn de Nederlandse Universiteit van Amsterdam, ULeiden, het Nederlands Kanker Instituut, en het Oncode Institute.

Zij stellen een nieuwe vorm van chemotherapie voor waarbij geneesmiddelen in de tumor zelf worden gesynthetiseerd. Hiertoe wordt eerst een moleculaire katalysator in het tumorweefsel gebracht met behulp van lipide nanodeeltjes. Daarna worden pro-drug moleculen toegediend.

De katalysator zet deze niet-giftige stoffen om in actieve geneesmiddelen, die het glioblastoom van binnenuit bestrijden. Het voordeel van deze aanpak is dat de tumor zo wordt bestreden met hoge concentraties medicijnen, zonder de nadelige effecten die daar normaal gesproken mee gepaard gaan.

Hiervoor is het nodig dat de componenten de bloed-hersenbarrière passeren om de tumor te bereiken. Prof. dr. Joost Reek van de Universiteit van Amsterdam gaat daartoe gekooide katalysatoren ontwerpen die de synthese van de geneesmiddelmoleculen uitvoeren.

Zijn team is er al in geslaagd om met dergelijke katalysatoren in een biologische omgeving metaal-gekatalyseerde synthese mogelijk te maken.

"Ze functioneren nu in een waterige omgeving, in aanwezigheid van biologische moleculen en zelfs in levende cellen. Als we de kooi zo ontwerpen dat er een zekere affiniteit is voor de pro-drug, dan werkt de katalysator op een enzymachtige manier. Daardoor is ook bij lage concentraties een hoge omzettingsefficiëntie te realiseren."

Hij hoopt nu deze potentie van metaal-katalyse te kunnen toepassen voor de behandeling van kanker, maar beseft dat de uitdaging groot is. "We moeten in staat zijn een hele reeks medicijnmoleculen te synthetiseren om alle aspecten van de snelle groei van glioblastoom te bestrijden."

Het Cat4CanCenter onderzoekt daarom meerdere geneesmiddelen, om in combinatie het agressieve gedrag van glioblastomen aan te pakken. De effectiviteit van deze strategieën wordt bestudeerd bij het Nederlands Kanker Instituut, via modelsystemen en preklinische studies.

Voor dit project is een ERC Synergy Grant van 10,6 miljoen euro beschikbaar gesteld.