ENGINEERINGNET.BE – Zogenaamde ‘weesbronnen' omvatten een brede waaier radioactieve voorwerpen en materialen van diverse oorsprong, waarvan de eigenaar niet of moeilijk kan geïdentificeerd worden.
Wereldwijd raamt men hun aantal op enkele duizenden. De kans bestaat dat dergelijke weesbronnen opduiken in afvalstromen, dus ook bij niet-nucleaire risicobedrijven, zoals afval- en recyclage-installaties.
Deze laatste worden nu per KB verplicht om voor 2 december 2013 een gereglementeerde meetpoort in hun bedrijf te plaatsen. In Vlaanderen is de procedure voor installatie onlangs van start gegaan.
"Dit houdt een niet te onderschatten investering in, maar hiermee is een belangrijke vervolgstap gezet in de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen de gevaren van ioniserende stralingen", aldus het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC).
Er was al een vorm van controle, via vrijwillige installatie van meetpoorten in onder meer de havens en bij meerdere afvalverwerking-, recyclage- en industriële installaties, maar deze verplichte installatie bij de afvalverwerkers gaat dus nog een stap verder. België is met dit initiatief koploper in Europa.
ACHTERGROND
Eind 2012 hadden in ons land al 524 weesbrongevoelige instellingen 201 meetpoorten geplaatst (waarvan 7 bij een verbrandingsinstallatie). Regelmatig detecteren deze poorten de aanwezigheid van een weesbron. Meestal gebeurt dat bij aanlevering van schroot, medisch afval en huishoudelijk afval. In 2012 waren er in totaal 170 meldingen van de detectie van radioactiviteit, 61 hiervan bij een verbrandingsinstallatie (33%). Dat jaar werden er via deze opsporing 41 weesbronnen gedetecteerd.
In schroot wordt een variëteit aan voorwerpen en materialen aangetroffen: meetinstrumenten met radiumverf, ingekapselde bronnen, kabeltjes, buizen, stuurplaten, besmette materialen (Co-60) of ook bliksemafleiders. Bij ziekenhuisafval en huishoudelijk afval betreft het veelal verzorgingsmateriaal of luiers met I-131. Ook labo-materialen kunnen alarmen genereren.
