Download het artikel in 
ENGINEERINGNET.BE -- Veiligheid en kwaliteit hebben bij deze 'afstelling 2013' de hoogste prioriteit. En dankzij het 'Flare min'-project wordt het - voor de buurt storende - affakkelen tot een minimum herleid.
Het groot onderhoud van chemische installaties zoals de steamcracker is een wettelijke verplichting. Maar chemische bedrijven maken doorgaans van de gelegenheid gebruik om meteen ook een aantal verbeteringswerken uit te voeren.
Dat kan bijvoorbeeld preventieve vervanging zijn van onderdelen, onderhoud van delen die niet bereikbaar zijn wanneer de installatie operationeel is, maar ook maatregelen om de 'operationele uitmuntendheid' - doordat er betere materialen of technieken beschikbaar zijn geworden - te verbeteren.
De bedoeling is de kraakinstallatie klaar te stomen om ze de komende zes jaar optimaal te laten functioneren.
De shutdown duurt ongeveer zes weken, vanaf begin mei tot - op planning - 18 juni, wanneer de kraker terug opgestart wordt.
Tijdelijk zullen er dan 1.500 medewerkers van contractoren bijkomend op de BASF-site actief zijn geweest. In totaal worden meer dan 10.500 activiteiten uitgevoerd, waarvan meer dan 4.000 om de veiligheid te garanderen.
Veiligheid en kwaliteit hebben bij dit onderhoud de hoogste prioriteit. Deze primeren bij shutdowns altijd op de kostenaspecten.
Extra zorg: het affakkelen
Intussen - door de chemische treinramp in Wetteren - een door iederen gekende term: het affakkelen. Bij deze shutdown moest de installatie vooraf volledig productvrij gemaakt worden.
Om dit veilig te doen, moeten de restgassen afgefakkeld worden.via een gecontroleerd verbrandingsproces. Dat geeft wel wat hinder voor de buren, iets waar BASF zich ten volle van bewust is - doordat het gepaard gaat met licht en geluidhinder. In dat verband is intussen al betere technologie voorhanden, die door het chemische concern geïmplementeerd word in een project, 'Flare min'.
Projectleider Dirk Neumann: «De idee er achter is simpel en we passen het op kleine schaal al jaren toe, maar dankzij de technologische evolutie en de beschikbaarheid van nieuwe materialen kunnen we het nu op grote schaal gaan toepassen. Om na een storing de installatie terug opnieuw in de juiste technische startcondities te brengen, gaan we in de toekomst versterkt gebruik maken van interne kringlopen. Of anders uitgelegd, we gaan de gassen die in de installatie aanwezig zijn, meer hergebruiken in plaats van ze af te fakkelen en nieuwe grondstof in te brengen».
Bovendien zal BASF Antwerpen vanaf 2015 beschikken over een nieuwe stoomcentrale. Daardoor zal het gebruik van de fakkel nog gaan verminderen, want dan kan de steamcracker stoom rechtstreeks uit de nieuwe stoomketel krijgen en moeten de eigen ovens niet gebruikt worden. Als de ovens niet moeten ingezet worden, zal er uiteraard minder gas moeten gefakkeld worden.
Voor de in aanbouw zijnde nieuwe butadieeninstallatie op de site en de shutdown liet BASF overigens een gloednieuwe voetgangersbrug (prijs: 200.000 euro) over de Scheldelaan bouwen. Die leidt naar een speciale parking voor het personeel van de contractoren.
Onderhoud is technisch maar blijft mensenwerk. Daarom laten we hieronder vier coördinatoren van BASF aan het woord. Zij vertellen over hun bijdrage aan de grote shutdown van 2013.
Peter Geerts,
Coördinator KIS
«KIS staat voor Corrosie, Isolatie en Stellingenbouw. Met 10 toezichters sturen we ongeveer 250 medewerkers van contractoren aan. Zij verwerken 10.000 afstelpunten waarbij o.a. 2.000 stellingen gebouwd en 20.000 isolatiekappen geïsoleerd worden. De toezichters kijken toe op het gebruik van de stellingen.»
«Bij BASF is een dubbele aanlijning bij werken op hoogte de norm. Wie daar tegen zondigt wordt onherroepelijk van de site verwijderd. In ieders belang kunnen we daar geen tolerantie op toestaan.»
«Daarnaast doen onze toezichters met de aannemer ook de ‘bonus-malus’-rondgang, om te controleren of de gevraagde werken tijdig, kwaliteitsvol en vooral veilig gedaan zijn. Zijn de werken beter, dan krijgt de aannemer een financiële beloning, zijn de werken slecht of te laat uitgevoerd, dan moeten ze gecorrigeerd worden en wordt er minder betaald. Zo zorgen we dat de aandacht niet verslapt en dat de ketting prima blijft lopen.»
Mark Sebrechts
Vrijgave Coördinator
“Ik ben de coördinator voor het vrijgeven van de noodzakelijke vergunningen in zone 1.
Zo weten de medewerkers van de contractor of aannemingsfirma’s wanneer welk werk moet en mag uitgevoerd worden. In totaal worden voor alle werkzones samen niet minder dan 42.000 vergunningen uitgeschreven en verwerkt. Gelukkig kunnen we terugvallen op de handboeken en procedures die tijdens de voorbereiding werden gemaakt en een computer ondersteund Turnaround Managementsysteem.
Een vergunning is niet zomaar een toelating, je kan er ook mee controleren of de voorbereidende werken gedaan zijn, of de fysieke beveiligingen of pannen aangebracht of gestoken zijn, of er opmerkingen zijn voor collega’s die na u werken, enzovoort.»
«Elke vergunning heeft ook een unieke barcode, zodat we snel kunnen antwoorden als we vragen krijgen en oplossingen kunnen aanreiken als er zich een oponthoud voordoet. Zo kunnen de puzzelstukken een na een op de juiste plaats gelegd worden.»
Sven Verbist
Toezichter SLW
«Vanuit onze discipline moeten we nagaan of alle spoelleidingen aangelegd zijn en de ‘pannen’ gestoken zijn. Een ‘pan’ is een beveiliging, een zekering, zeg maar een grote stop die aangebracht wordt, zodat leidingen kunnen losgemaakt en er aan gewerkt kan worden.»
«In totaal leggen wij heel wat kilometers tijdelijke leidingen aan om de volledige installatie te kunnen leegmaken. Die leidingen kunnen variëren tussen 2,5 cm en 25 cm in diameter. Sinds augustus vorig jaar zijn wij met de voorbereidingen begonnen. Alle leidingen werden vanaf de derde week van april aangesloten. Vanaf dan draaiden wij ook in full-continu en samen met de discipline-collega’s stuur ik om en bij 80 medewerkers van de firma ROB-Bis aan.»
«Om vlot te kunnen communiceren, vragen we dat er in elke ploeg zeker mensen zijn die de Europese basistalen zoals Duits, Engels, Frans of Nederlands machtig zijn.»
Guido Jansen
HS-Coördinator zone 0 & 4
«Samen met twee firma’s die we specifiek voor veiligheid hebben geëngageerd, is het ons doel om de werken ongevalvrij te laten verlopen. Wij bewaken dat de werken vlot en soepel kunnen doorgaan, zonder de veiligheidsvoorschriften uit het oog te verliezen.
Dit gaat van het betreden van het terrein en de werkplek, tot het opstellen van de nodige procedures, dat de vluchtwegen vrij zijn, nagaan of iedereen de alarmplannen kent, er brandveiligheidswachten staan, enz. Tijdens onze rondgangen houden we iedereen scherp, coachen en corrigeren we waar nodig.»
«Ook de fakkel wordt onder handen genomen tijdens deze onderhoudsbeurt, hij wordt geschilderd en de fakkelkoppen worden vervangen. Speciaal daarvoor opgeleide mensen die touwtechnieken beheersen, gaan deze schilderwerken uitvoeren.» (foto's: BASF, ©Wim Van Nueten)
door Bert Belmans, hoofdredacteur
