ENGINEERINGNET - Webcams aan de rand van de Dyngjujökull-gletsjer, nabij Holuhraun, toonden een uitbarstingsspleet van ongeveer 1 km lang, waarlangs zich lavafonteinen ontwikkelden.
De betreffende locatie bevindt zich nabij het meest noordelijke deel van de magma die de vulkaan had vrijgelaten.
De voorbije dagen bewoog deze magmavoorraad zich in de aardkorst voort met een snelheid van 1 tot 5 km per dag in noordelijke richting, op 5 tot 10 km diepte en weg van de vulkaan Bardarbunga.
Een verhoogde seismische activiteit aan het uiteinde van deze magmavoorraad toonde vannacht aan dat de uitbarsting in volle gang was. Tussen 03u en 04u afgelopen nacht verminderde de activiteit alweer sterk, en in de ochtend werden vooral gaswolken waargenomen die bestaan uit waterdamp en vulkanische gassen.
De snelheid en de seismische activiteit waarmee de magma zich de voorbije dagen voortplantte over een afstand van meer dan 40 km in de aardkorst, is in de wetenschappelijke waarnemingen erg uitzonderlijk.
Ook de vervorming gemeten aan het aardoppervlak was bijzonder groot. Dankzij de goed uitgeruste ijslandse vulkaanobservatoria is deze gebeurtenis nu al één van de best gedocumenteerde vulkaanuitbarstingen in de voorbije jaren.
Het meest plausible scenario is nu dat de magma zich niet langer zal voortbewegen, en lava nog gedurende één of enkele dagen aan het oppervlak zal komen, zodat er zich een lavastroom vormt. Dit zou slechts plaatselijk impact hebben, met mogelijk wegen die worden overstroomd.
De drainage van het magma uit de magmakamer van Bardarbunga, en de voortbeweging van het magma in de richting van de Askja-vulkaan kunnen echter nog steeds zorgen voor een belangrijke vervorming op beide vulkanen.
Een uitbarsting van de Bardarbunga, of zelfs de Askja kan dus niet worden uitgesloten. Beide scenario’s houden nog steeds een kans op meer explosieve uitbarstingen in, met de ontwikkeling van een aswolk, maar zijn door de recente gebeurtenissen wel minder plausibel geworden.
(door: Sam Poppe (FWO-doctoraatskandidaat) en Matthieu Kervyn (VUB-professor), Vakgroep Geografie, Vrije Universiteit Brussel)
