Download het artikel in 
De combinatie van beide vinden, is zowat een speld in een hooiberg zoeken. Bij Smals moeten potentiële kandidaten bovendien dan ook nog eens een voldoende kennis van beide landstalen hebben. Niettemin slaagt de onderneming erin om haar vacatures altijd binnen een redelijke termijn in te vullen. Valt er wat te leren uit de aanpak van Staffing Manager Edith Jonkers?
Al sinds 1939 specialiseert Smals zich in het informatiebeheer voor overheidsdiensten. Sinds ze in 1958 haar eerste computer introduceerde, evolueerde de vzw tot een ICT-dienstverlener ‘pure sang’. Edith Jonkers, Staffing Manager, Departementen Rekrutering, Loopbaanbegeleiding en HR-Marketing: «Vandaag ondersteunen en begeleiden we de belangrijkste publieke instellingen van de sociale zekerheid en gezondheidszorg bij hun informatiebeheer. In concreto ontwikkelen, implementeren en onderhouden we allerhande informaticapakketten, webapplicaties, informatienetwerken, serverinfrastructuur en datacenters. Tevens werven wij informatici aan die dan in detachering bij onze klanten aan de slag gaan.»
Ook ingenieurs nodig
Het is logisch dat de meeste personeelsleden van Smals één of andere traditionele ICT-opleiding hebben genoten. Maar er zijn ook een groot aantal ingenieurs aan de slag (220 van de 1.700 medewerkers of 13%). Edith Jonkers: «De verhouding tussen burgerlijk en industrieel ingenieur is ongeveer 4 tegen 5. Niet iedereen van die mensen heeft zich tijdens hun studies voor ICT en/of elektriciteit en elektronica in de meest ruime zin van het woord gekozen, want zo’n 45% heeft een andere specialisatie: biowetenschappen, mechanica, handel, bouwkunde,...
In feite zijn alle ingenieursrichtingen bij Smals vertegenwoordigd. Enerzijds heeft dit te maken met het feit dat we op hoog niveau niet alleen ICT-ers nodig hebben, maar ook – en misschien zelfs vooral – mensen die leiding kunnen geven en/of projectbeheer aankunnen. Anderzijds voorzien we intern in de benodigde cursussen voor sollicitanten die het juiste profiel inzake denken en ingesteldheid hebben, maar over onvoldoende ICT-bagage beschikken. Zo hebben we vorig jaar 4,1 miljoen euro (redactie: op een omzet van 193 miljoen euro) aan opleidingen uitgegeven, waarmee we volgens Data News in de top 10 van Belgische ICT-bedrijven stonden.»
Eerste vereiste:
een goede werkgever zijn
Jaarlijks heeft Smals gemiddeld enkele tientallen vacatures voor ingenieurs. Deze ontstaan enerzijds door nieuwe opdrachten - het bedrijf is de voorbije zes jaar gemiddeld met zo’n 10% per jaar gegroeid, en de evolutie van het aantal medewerkers volgt min of meer dezelfde curve - en anderzijds door ‘verloop’, alhoewel dit laatste heel erg meevalt. Edith Jonkers: «In 2010 spraken we over goed 3% en vorig jaar over zo’n 5%, waarmee we toch goed scoren in vergelijking met andere ICT-bedrijven, waar het verloop gemiddeld 10 à 15% bedraagt. Bovendien zijn er veel mensen die erg lang bij ons blijven werken: carrières van 25 tot 40 jaar zijn hier echt geen uitzondering.»
Ondanks de grote schaarste aan ingenieurs en ICT-ers (volgens een recent onderzoek van Agoria zouden dit jaar 9.000 vacatures in de ICT niet ingevuld geraken!), slaagt Smals er toch in om de vacatures vrij snel in te vullen (meer dan 85% binnen drie maanden). Maar wat is dan haar geheim?
Edith Jonkers: «Eerst en vooral proberen we een goede werkgever te zijn. En daar slagen we ook in, want volgens de jaarlijkse benchmarkstudie van CRF Institute behoren we – al voor de vierde keer trouwens - tot de 45 Belgische werkgevers die zich ‘Top Employer’ mogen noemen. Deze status behalen we door aan verschillende punten heel wat aandacht te besteden. Zo zijn we een grote voorstander van een evenwichtige werk/privé-verhouding. We hanteren het principe van flexibele arbeidsuren, er is mogelijkheid tot teleworking en momenteel zijn we aan het onderzoeken hoe we het ‘nieuwe werken’ – werken wanneer, waar en hoe de personeelsleden het willen – in ons beleid kunnen integreren. Tevens proberen we het woon/werkverkeer zo beperkt mogelijk te houden. Enerzijds doen we dit door satelietkantoren.
Anderzijds hebben we er bewust voor gekozen ons hoofdkantoor net bij het Zuidstation te lokaliseren, zodat de personeelsleden het openbaar vervoer kunnen nemen en niet in de file hoeven te staan. Trouwens: 88% van de medewerkers in het hoofdgebouw neemt effectief de trein, tram, metro of bus! Deze twee zaken zijn vooral belangrijk om de jongere generatie aan te trekken. Want zij willen echt wel hun werk met een druk sociaal leven – en later een gezin – kunnen combineren.»
Aantrekkelijke en innovatieve projecten
Maar er is natuurlijk nog veel meer. Zo zorgt Smals voor ‘haalbare’ werkopdrachten: ‘genoeg stress om te motiveren, maar te weinig om mensen te laten crashen’. Er zijn ook veel mogelijkheden tot bijscholing, doorgroeien en verandering van werkdomein (want ‘weinigen willen dertig jaar hetzelfde doen’). Met hoge weddes, bonussen en allerlei extraatjes wordt bij Smals niet gegoocheld om ingenieurs binnen te halen: ‘alles is comform de marktwaarden’. Waar de onderneming (naast haar reputatie als goede werkgever) wel mee kan uitpakken, is haar activiteit.
Tastbare meerwaarde
Edith Jonkers legt uit: «We kunnen onze mensen interessante en uitdagende projecten aanbieden in domeinen die iedereen aanbelangen, namelijk e-health en e-government. Elke realisatie heeft een tastbare meerwaarde en impact op het leven van burgers en werkgevers. Om twee voorbeelden te geven: onlangs lanceerden we in opdracht van RSZ ‘Student@Work’, een portaalsite die de nieuwe reglementering voor studentenarbeid visueel en eenvoudig weergeeft. En met Dimona – de applicatie die toelaat om digitaal het begin of einde van tewerkstelling aan te geven – en DMFA – idem dito voor de kwartaalaangifte van loon- en arbeidstijdgegevens – staan 267.000 werkgevers rechtstreeks of via hun sociaal secretariaat in contact met de 25 openbare instellingen van sociale zekerheid, waardoor ze flink wat tijd besparen.
Ook zijn we technologisch erg progressief bezig. Zo ontwikkelden we VitaLink, een digitale online kluis voor eerstelijnszorg die toelaat om privacygevoelige informatie over patiënten te delen tussen dokters, apothekers, ziekenhuizen, zorginstellingen, thuisverpleging... Deze applicatie is bijzonder innoverend – we hebben er trouwens een patent voor aangevraagd – door de speciale encryptie die wordt toegepast en de fijnmazige toegang waarbij elke partij enkel die informatie krijgt die hij nodig heeft. En we zien wel dat innovatieve ontwikkeling en applicaties met een maatschappelijke draagkracht een combinatie is die veel kandidaten aanspreekt. Meer nog, het is vaak dé doorslaggevende factor om voor een carrière bij Smals te kiezen.»
Branding is noodzakelijk
Dat Smals een interessant bedrijf is om te werken, blijkt alvast uit het feit dat 1/3 van de nieuwe medewerkers door eigen personeelsleden zijn aangebracht. Nochtans wordt hiervoor geen beloning gegeven: «Een bewijs dat onze mensen zo tevreden zijn met hun carrière bij Smals dat ze anderen kunnen overtuigen om onze gelederen te vervoegen», aldus Edith Jonkers. De rest van de vacatures wordt ingevuld op de traditionele manier: via contact met de universiteiten/hogescholen/studenten, jobbeurzen, advertenties en natuurlijk ook de sociale media.
«We bemerken dat deze tools toch een steeds grotere impact hebben», vertelt Edith Jonkers. «Vandaar dat we proberen om zowel direct als indirect de sociale media in onze zoektocht in te schakelen. En soms kunnen kleine – maar creatieve – initiatieven een grote impact hebben. Zo hebben we onlangs op een jobbeurs de bezoekers de kans gegeven om een virtuele parachutesprong te maken. In feite kwam het erop neer dat ze een foto konden nemen alsof ze op een plaats naar keuze uit het vliegtuig sprongen. En deze illustraties hebben heel wat furore op Facebook gemaakt. Eigenlijk moet je als werkgever vooral aan ‘branding’ werken: jezelf in de picture zetten als bedrijf waar mensen een interessante job hebben en zich kunnen ontwikkelen.»
Buitenland is géén optie
Smals kan haar vacatures voor ingenieurs dus nog altijd redelijk gemakkelijk invullen. Maar de vraag is of dat zo zal blijven, vooral omdat de schaarste aan beschikbare kandidaten alsmaar toeneemt. Is rekruteren in het buitenland dan een optie? «Helaas is dat bij ons niet zo aan de orde, aangezien onze personeelsleden één van de landstalen moeten spreken en de andere dienen te begrijpen», legt Edith Jonkers uit. «Nu moet ik wel toegeven dat er intussen zestien nationaliteiten bij ons aan de slag zijn, maar dat zijn meestal mensen die al lange tijd in België verblijven en de talen al machtig zijn. Mocht de overheid ooit beslissen dat Engels de voertaal wordt, dan openen er zich natuurlijk wel perspectieven om in het buitenland te gaan rekruteren. Maar dat zal op korte termijn wellicht niet gebeuren, dus blijven we het onderste uit de kan halen om ons bedrijf en activiteit zo aantrekkelijk mogelijk voor potentiële Belgische kandidaten te maken...»
(foto’s: Smals)
door Els Jonckheere, Engineeringnet Magazine
