ENGINEERINGNET.BE - Uit eerder onderzoek van deze wetenschappers bleek dat schoolverlaters die een baan onder hun scholingsniveau aanvaarden daarmee hun overgang naar een baan op hun niveau vertragen.
Wie in een job onder haar/zijn niveau start, blijft lang in overgeschoolde arbeid hangen, zo luidde het.
In vervolgonderzoek werd nu gekeken naar de mate waarin dit kan verklaard worden door de houding van werkgevers bij aanwervingen. Met andere woorden: bestraffen werkgevers kandidaten die in het verleden onder hun niveau werkten?
De wetenschappers verstuurden fictieve sollicitatiebrieven als reactie op echte vacatures binnen de Vlaamse arbeidsmarkt.
Ze maakten daarbij onderscheid tussen drie soorten kandidaten: een kandidaat die rechtstreeks van de schoolbanken kwam, een kandidaat die na het schoolverlaten een jaar werkloos was en een kandidaat die een jaar lang tewerkgesteld was onder zijn niveau.
De schoolverlater ontving in 27% van de sollicitaties een positieve reactie (een uitnodiging voor een gesprek, het aanbod van een alternatieve baan of een geïnteresseerde vraag om meer informatie te verstrekken). Voor de kandidaat die onder zijn niveau werkte, was dat 25%.
Het verschil tussen het profiel van schoolverlater en dat van de eerder overgeschoold tewerkgestelde bleek daarbij statistisch niet belangrijk.
Dit laatste veranderde wel wanneer enkel gekeken werd naar vacatures die een vaste job aanboden: voor deze banen werden schoolverlaters duidelijk boven degenen met een jaar ervaring in een baan onder hun scholingsniveau geprefereerd.
Voor banen met een tijdelijk contract werd geen ongelijke behandeling vastgesteld tussen de schoolverlater en de eerder onder diens niveau tewerkgestelde persoon.
Eerder Vlaams onderzoek geeft aan dat schoolverlaters die een job onder hun niveau aanvaarden, daarmee hun overgang naar een job op hun niveau vertragen.
Een mogelijke verklaring voor deze bevinding zou kunnen geweest zijn dat werkgevers eerdere arbeid onder het scholingsniveau als een nog negatiever signaal zien dan werkloosheid gedurende dezelfde periode. Het tegendeel blijkt waar.
Daar waar de kandidaat die onder zijn niveau werkte in 25% van de gevallen een positieve reactie op zijn sollicitatie kreeg, was dat voor de langdurig werkloze slechts 22%.
Dit verschil is statistisch belangrijk en strookt met eerder Amerikaans onderzoek waarin werd aangetoond dat (ook) in de Verenigde Staten aanwervingskansen stelselmatig afnemen naarmate men langer werkloos is.
De algemene bevinding dat werkgevers eerdere arbeid onder het scholingsniveau en eerdere langdurige werkloosheid penaliseren, kan verklaard worden door een belangrijke theorie uit de economische literatuur: de signaaltheorie.
Die stelt dat eerdere arbeidsuitkomsten zoals tewerkstelling onder niveau en werkloosheid door werkgevers kunnen gepercipieerd worden als een signaal van minder gunstige kwaliteiten.
Werkgevers beschikken op basis van een cv slechts over een beperkte hoeveelheid informatie over een kandidaat en proberen op basis van de arbeidsmarktgeschiedenis zaken die ze niet rechtstreeks waarnemen (zoals algemene intelligentie, werkijver en ambitie) in te schatten.
(bron: UGent)
Het veldexperiment werd uitgevoerd tussen november 2013 en april 2014 onder leiding van doctor Stijn Baert (UGent) en professor Dieter Verhaest (KU Leuven) met onderzoeksondersteuning door masterproefstudenten Pieter-Jan Devriese, Tine Baert en Veerle Vallez.
