Zoektocht naar ontstaan Parkinson in stroomversnelling

De KU Leuven heeft ontdekt hoe een defect van het ATP13A2-gen zenuwcellen doet afsterven. Het defect verstoort het transport van polyamines, wat zo de ziekte van Parkinson kan veroorzaken.

Trefwoorden: #ATP13A2, #cel, #cellulaire opname, #gen, #hersenen, #KU Leuven, #lysosoom, #mitochondrieën, #molecuul, #neurologisch, #Parkinson, #Peter Vangheluwe., #polyamines, #therapie, #transportsysteem, #zenuwcel

Lees verder

research

( Foto: ralwel - 123RF )

ENGINEERINGNET.BE - Wereldwijd lijden meer dan zes miljoen mensen aan de ziekte van Parkinson, één van de meest voorkomende neurodegeneratieve ziektes.

Wetenschappers hebben al een twintigtal genetische defecten ontdekt, die aan de basis van de ziekte liggen, maar van verschillende genen, waaronder het ATP13A2-gen, is niet geweten welke functie ze juist vervullen.

Nu hebben KU Leuven-onderzoekers de rol van het ATP13A2-gen ontrafeld. Dit is een belangrijke doorbraak om de ziekte van Parkinson beter te begrijpen.

“We hebben ontdekt dat het ATP13A2-gen cruciaal is voor de opname en transport van polyamines in de cel”, zegt professor Peter Vangheluwe. “Polyamines zijn belangrijke moleculen die de lichaamscellen beschermen, maar hoe ze dierlijke cellen binnenraken, was niet geweten.”

De studie toont aan dat een fout in dit transportsysteem aan de basis kan liggen van de ziekte van Parkinson. De cellulaire opname van polyamines verloopt via de lysosomen, en ATP13A2 transporteert polyamines uit de lysosomen naar het inwendige van de cel. Dit transport is essentieel voor de normale werking van de lysosomen als afbraak- en recyclagecentra in de cel.

Bij een mutatie van het ATP13A2-gen valt dit transport stil, waardoor polyamines opstapelen in de lysosomen. Hierdoor zwellen en barsten de lysosomen, wat leidt tot het afsterven van de cel. Als dit proces zich voordoet in de zenuwcellen die de beweging controleren, leidt deze celdood tot de ziekte van Parkinson.

Maar de puzzel is nog niet compleet, aldus Vangheluwe. “We moeten onderzoeken hoe dit polyaminetransport in verband staat met andere mechanismen die aan de basis liggen van de ziekte van Parkinson. Andere kenmerkende defecten zijn de ophoping van eiwitten in de hersenen onder de vorm van plaques en een verstoring van de mitochondrieën, de energiefabriekjes van de cel. Verder onderzoek moet uitwijzen hoe deze mechanismen elkaar beïnvloeden.”

Ook in andere ouderdomsziektes, zoals kanker, hart- en vaatziekten, en andere neurologische aandoeningen, is het transport van polyamines verstoord.

“Nu de functie van ATP13A2 is opgehelderd, kunnen we beginnen te zoeken naar stoffen die de werking ervan beïnvloeden. Ons laboratorium werkt hiervoor samen met het Centre for Drug Design and Discovery en krijgt steun van de Michael J. Fox Foundation. De weg naar een therapie tegen de ziekte van Parkinson is nog lang, maar met deze ontdekking hebben we wel een belangrijke stap gezet.”