ENGINEERINGNET.BE - Onderzoekers van de UAntwerpen toonden aan dat de motorische problemen die astronauten ondervinden bij terugkeer uit de ruimte niet enkel te wijten zijn aan verlies van spiermassa of het evenwichtsorgaan.
Ook het brein ondergaat veranderingen. Dit inzicht is een primeur en opent ook nieuwe behandelmethoden voor andere personen die door omstandigheden langere tijd niet mobiel zijn.
Prof. Floris Wuyts, onderzoeker Ben Jeurissen en doctoraatsstudente Angelique Van Ombergen, allen verbonden aan het Departement Fysica onderzoeken in samenwerking met een internationaal team van onderzoekers en de ruimtevaartorganisaties ESA en ROSCOSMOS welke invloed ruimtereizen hebben op het brein van de astronauten. De wetenschappers onderwerpen de ruimtevaarders voor en na hun vlucht aan een MRI-scan, die ze dan tot in de kleinste details analyseren.
“Na hun terugkeer hebben astronauten tijdelijke problemen met hun evenwicht, en ook stappen gaat bijvoorbeeld moeizaam”, legt Wuyts uit. “Tot dusver dacht iedereen dat die problemen te maken hadden met het perifere evenwichtsorgaan, maar als allereerste in de wereld konden wij nu aantonen dat er wel degelijk veranderingen plaatsvinden in de hersenen zelf.”
Van Ombergen stelde twee wijzigingen vast. “We zien een verandering in de motorcortex, het deel van het brein dat verantwoordelijk is voor het uitvoeren en coördineren van bewegingen. Daarnaast zien we ook dat er na een lang verblijf in de ruimte verminderde activiteit is in de insulaire cortex, dat deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor ons evenwicht.”
Maar het onderzoek is niet alleen van belang voor astronauten maar ook voor mensen die langere tijd niet bewegen, zoals bedlegerige patiënten.
“Ruimtereizigers hebben ook nauwelijks beweging. We hebben vastgesteld dat het moeilijker was voor terugkerende astronauten om zich in te beelden hoe het was om tennis te spelen. Dit in combinatie met de andere vastgestelde veranderingen in het brein van de ruimtevaarder deed ons denken aan de volgende mogelijke stap in revalidatie: ‘beeld je in dat je tennis speelt’.” legt Wuyts uit.
“Patiënten krijgen immers vaak kine om hen zo voor te bereiden op het moment dat ze weer op de been zullen zijn. Maar wat als bedlegerige mensen daarnaast ook voldoende zouden ‘denken’ dat ze aan het sporten zijn? Dit kan een bijkomende behandeling betekenen om hen beter voor te bereiden op het opnieuw stappen. Niet alleen de spieren worden dan getraind, maar ook het controlecentrum in het brein.”
